Các công ty có tham vọng thành công trong việc cung cấp giải pháp IoT cần phải xác định vai trò mà họ có thể đóng góp trong chuỗi giá trị IoT và các loại quan hệ đối tác mà họ nên tạo ra để cung cấp các giải pháp. Họ cũng cần hiểu họ đang cạnh tranh với ai và có thể làm những gì. Bài viết này Đổi Mới GRP chia sẻ một trong những điểm quan trọng cần lưu ý đối với các nhà cung cấp giải pháp IoT đó chính là chuỗi giá trị IoT.
Chuỗi giá trị IoT là gì ?
Giải pháp IoT được hình thành từ một số khối hoặc thành phần xây dựng và mỗi khối xây dựng này tạo thành một phần của chuỗi giá trị IoT. Chuỗi giá trị IoT minh họa cách các thành phần khác nhau, kết hợp với nhau hoặc riêng biệt, tăng thêm giá trị cho giải pháp IoT tổng thể. Hơn nữa, mỗi thành phần được phát triển bởi nhiều công ty, một số công ty đóng một số vai trò trong chuỗi giá trị IoT. Các thành phần chính sau đây tạo thành một phần của chuỗi giá trị IoT.
Các thiết bị . Danh mục này bao gồm các thiết bị hiện có như đồng hồ thông minh hoặc phương tiện trong đó thành phần kết nối đã được tích hợp vào thiết kế sản phẩm. Điều này cũng có thể bao gồm các thiết bị mới sẽ không tồn tại nếu không có IoT, chẳng hạn như thiết bị theo dõi vật nuôi.
Một thiết bị như vậy phải có bộ cảm biến và bộ truyền động, cũng như phần cứng truyền thông (được mô tả chi tiết hơn bên dưới), nhưng nó cũng sẽ có các yếu tố khác (ví dụ: nguồn điện như pin hoặc nguồn điện). Ngoài ra, tùy thuộc vào loại thiết bị, nó có thể có màn hình và các cách khác để người dùng tương tác trực tiếp với nó (chẳng hạn như các nút hoặc bàn phím).
- Cảm biến và bộ truyền động được kết nối với thiết bị. Cảm biến có thể thu thập dữ liệu từ môi trường (ví dụ: nhiệt độ). Bộ truyền động phản ứng với các hướng dẫn và thực hiện các thay đổi trong thiết bị (ví dụ: điều chỉnh nhiệt độ trên bộ điều nhiệt). Thông tin điều khiển một bộ truyền động có thể đến từ các cảm biến trên cùng một thiết bị hoặc từ các nguồn khác (ví dụ, một bộ điều chỉnh nhiệt có thể được kích hoạt bằng điện thoại di động khi chủ nhà đang trên đường về nhà). Một thiết bị có thể có cảm biến, thiết bị truyền động hoặc cả hai. Xem Thêm : Cảm biến IoT và cơ cấu chấp hành IoT là gì ?
- Phần cứng giao tiếp truyền thông cho phép thiết bị kết nối với mạng để gửi dữ liệu từ các cảm biến đến hệ thống phụ trợ. Điều này có thể bao gồm phần cứng để kết nối không dây qua BlueTooth, Wi-Fi, ZigBee, LoRa, mạng di động (ví dụ: GSM, 5G, NB-IoT, LTE-M) hoặc một số công nghệ độc quyền hoặc qua mạng cố định. Một số thiết bị sẽ có phần cứng để kết nối với nhiều loại mạng.
Nhà điều hành mạng : Các nhà điều hành mạng rất quan trọng vì họ cung cấp kết nối và đã có một khởi đầu tốt hơn những người khác với M2M đã sẵn có. Tuy nhiên, chúng ta cũng không nên tin rằng các nhà cung cấp mạng có thể kết nối nhiều thiết bị nhất sẽ giành được không chỉ giá trị mạng mà còn có vị trí tốt nhất để thu được giá trị hạ nguồn. Theo ý kiến của SmartFactoryVN, các nhà điều hành mạng không có đủ các điều kiện để dẫn đầu lĩnh vực IoT vì họ cảm thấy khó khăn khi phải suy nghĩ về các kết nối mới và giải pháp tích hợp cũng như các Solution cho doanh nghiệp ở cuối chuỗi giá trị.
Hệ thống phụ trợ : bao gồm các máy chủ để thu thập và phân tích dữ liệu đến từ các cảm biến và từ các nguồn khác (ví dụ, dữ liệu dự báo thời tiết). Các hệ thống phụ trợ này có thể được tìm thấy trong đám mây công cộng hoặc riêng tư (Edge Server), hoặc phần cứng On Premise. Đối với các hệ thống rất đơn giản, phần phụ trợ có thể là một PC tiêu chuẩn.
Nhà cung cấp nền tảng IoT (IoT Platform) : Nền tảng phần mềm là trái tim của IoT và tập hợp phần cứng, kết nối, nhà cung cấp dịch vụ và các ứng dụng dọc để cung cấp các giải pháp IoT cụ thể cho ngành. Hầu hết những bên tham gia nghiêm túc đều nhắm đến việc trở thành nhà cung cấp nền tảng nhưng thành công sẽ phụ thuộc vào khả năng tạo dựng quan hệ đối tác và hướng tới mục tiêu chung của họ.
Nền tảng phần mềm như quản lý thiết bị , bảo mật và phân tích dữ liệuđảm bảo rằng các thiết bị IoT đang hoạt động chính xác và không bị xâm phạm. Các nền tảng như vậy cũng bao gồm phần mềm phân tích dữ liệu để hiểu dữ liệu và cải thiện quy trình kinh doanh, cũng như cơ sở dữ liệu để lưu trữ dữ liệu. Trong nền tảng này cũng bao gồm các dịch vụ như thanh toán tự động và hỗ trợ khách hàng.
Các phần khác của chuỗi giá trị cho IoT có thể bao gồm các nhà tích hợp hệ thống (SI) hoặc các nhà phát triển ứng dụng, xây dựng và quản lý các dịch vụ IoT. Thiết bị IoT vật lý thường sẽ cần được cài đặt và bảo trì. Tùy thuộc vào dịch vụ, quá trình cài đặt này có thể chiếm tỷ trọng cao trong giá trị tổng thể.
An ninh mạng IoT là thành phần sẽ đi theo xuyên suốt chuỗi giá trị để đảm bảo toàn bộ hệ thống IoT được bảo vệ trong không gian kết nối cũng như bảo mật thông tin cho người dùng cuối cùng.
Phân chia doanh thu trong chuỗi giá trị IoT
Analysys Mason đưa ra dự báo về doanh thu chuỗi giá trị IoT liên quan. Những dự báo này tập trung vào ba lĩnh vực chính: doanh thu phần cứng, kết nối và ứng dụng.
Ở đây không bao gồm mạng cố định, vệ tinh hoặc các công nghệ tầm ngắn. Dự báo doanh thu chuỗi giá trị IoT của Analysys Mason bao gồm một loạt các dịch vụ mà chúng ta nhóm trong danh mục ‘ứng dụng’, bao gồm phát triển ứng dụng, nền tảng phần mềm để quản lý thiết bị và API mở cho nhà phát triển cũng như hệ thống phụ trợ. Thành phần phần cứng bao gồm thiết bị, phần cứng truyền thông và cài đặt phần cứng.
Doanh thu chuỗi giá trị IoT theo từng thành phần chuỗi giá trị theo thống kê hiện nay. Dựa theo dự báo này chúng ta thấy lĩnh vực – miếng bánh lớn nhất vẫn thuộc về các ứng dụng IoT để giải quyết các bài toán cuối cùng cho khách hàng cuối cùng.
Ai là người đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị IoT?
Chuỗi giá trị IoT vừa đông đúc vừa phân mảnh. IoT thu hút những bên tham gia phần cứng, kết nối và ứng dụng truyền thống cũng như những người mới tham gia và các công ty khởi nghiệp.
Lĩnh vực phần cứng bao gồm những bên tham gia thiết kế chipset (ví dụ: Arm) và bán chipset (chẳng hạn như Altair và Qualcomm), và các nhà cung cấp SIM và mô-đun (chẳng hạn như G + D, Sierra Wireless và Telit). Nó cũng bao gồm các nhà sản xuất thiết bị gốc (OEM) xây dựng các thiết bị như đồng hồ thông minh (ví dụ: Diehl Metering và Itron) và đang xây dựng các bộ hỗ trợ kết nối vào thiết bị của họ.
Vai trò của việc cung cấp kết nối trong chuỗi giá trị IoT được đảm nhiệm bởi các nhà điều hành mạng mạng như Orange, Tele2 và Verizon, cũng như các nhà điều hành mạng mạng ảo di động (MVNO) hoặc các chuyên gia kết nối IoT, chẳng hạn như 1NCE, Cubic Telecom và Kore Wireless.
Các nhà điều hành mạng và MVNO cung cấp kết nối mạng di động như LTE, NB-IoT và LTE-M, và một số (chẳng hạn như Orange) bổ sung cho ưu đãi của họ với LoRa. Các công ty này cạnh tranh với các nhà cung cấp mạng cung cấp kết nối IoT dựa trên các công nghệ như Sigfox và LoRa.
Ví dụ, các nhà điều hành mạng mạng Sigfox như Thinxtra và WND đã triển khai mạng trên nhiều vùng địa lý. Amazon và Helium đã hợp tác với LoRa để mở rộng mạng lưới Amazon Sidewalk và Helium ra ngoài phạm vi gia đình và vùng lân cận để cung cấp phạm vi phủ sóng khu vực hoặc quốc gia. Các tùy chọn kết nối khác tập trung vào một lĩnh vực cụ thể. Ví dụ: Silver Spring Networks đã phát triển công nghệ nền tảng hiện được gọi là Wi-SUN để hỗ trợ triển khai đồng hồ thông minh.
Các công ty như AWS, Google và Microsoft đều cung cấp các IoT Technology Stack cho thành phần phụ trợ của việc triển khai IoT. Chúng đã trở thành một phần không thể thiếu của chuỗi giá trị IoT vì các công ty ngày càng yêu cầu dữ liệu của họ phải được chuyển lên đám mây.
Bối cảnh ứng dụng rất phân mảnh và bao gồm các nhà tổng quát và chuyên gia về các giải pháp quản lý thiết bị, các nhà phát triển ứng dụng và các công ty phân tích dữ liệu.
Ví dụ, Telit cung cấp giải pháp quản lý thiết bị IoT công nghiệp. Phần mềm AG và PTC cung cấp các giải pháp hỗ trợ ứng dụng. Hyperscalers cũng đang xây dựng sự hiện diện mạnh mẽ trong lĩnh vực ứng dụng IoT (ví dụ: Microsoft đã phát triển Azure IoT Hub và bộ dịch vụ đi kèm).
Các nhà tích hợp hệ thống cũng đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị IoT. Họ tích hợp tất cả các thành phần để đảm bảo rằng chúng giao tiếp và cung cấp dữ liệu đến các hệ thống kinh doanh. Các công ty lớn như Accenture, Hitachi, NTT, cũng như các chuyên gia nhỏ hơn như Mugler AG, cung cấp các dịch vụ này.
Một số công ty đã hoạt động trong một lĩnh vực của chuỗi giá trị đang xây dựng vai trò trong các lĩnh vực mới của chuỗi giá trị để nâng cao hoạt động kinh doanh cốt lõi của họ.
Ví dụ: các nhà cung cấp phần cứng mô-đun di động hiện đang cung cấp kết nối được tích hợp vào các sản phẩm phần cứng của họ để chiếm được phần giá trị lớn hơn.
Chuỗi giá trị IoT rất phức tạp; nó liên quan đến các vai trò đa dạng và nhiều loại hình công ty khác nhau để cung cấp các giải pháp IoT đầu cuối. Rất ít công ty có thể nắm bắt giá trị từ nhiều lĩnh vực của chuỗi giá trị IoT vì vậy mỗi công ty tham gia thị trường IoT cần biết giá trị cốt lõi và ưu thế của mình nằm tại khu vực nào để có thể tập trung nguồn lực phát huy phù hợp.
